Viêm xoang có lây không? Giải đáp từ chuyên gia tai mũi họng

Viêm xoang là bệnh lý tai mũi họng phổ biến, gây ra bởi tình trạng viêm nhiễm tại các hốc xoang cạnh mũi. Tuy không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng bệnh lại gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống người mắc. Một trong những thắc mắc phổ biến là viêm xoang có lây không hoặc viêm xoang có lây hay không, đặc biệt khi trong gia đình, công sở hay trường học có người đang bị viêm xoang. Câu trả lời sẽ được giải đáp đầy đủ trong bài viết dưới đây, dựa trên góc nhìn khoa học và ý kiến từ các chuyên gia.

Viêm xoang là gì?

Viêm xoang là tình trạng viêm niêm mạc lót trong các xoang cạnh mũi. Các xoang này là những khoang rỗng nằm trong khối xương sọ mặt, có vai trò làm ấm và làm ẩm không khí khi hít vào, giảm trọng lượng của hộp sọ, đồng thời giúp cộng hưởng âm thanh khi nói.

Khi niêm mạc xoang bị viêm (do virus, vi khuẩn, dị ứng, hoặc các yếu tố cơ học), các dịch nhầy trong xoang không được dẫn lưu tốt, dẫn đến ứ đọng, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển và gây viêm.

Nguyên nhân gây viêm xoang

Các nguyên nhân phổ biến dẫn đến viêm xoang bao gồm:

• Nhiễm virus: Đây là nguyên nhân hàng đầu gây viêm xoang cấp tính, thường xuất phát từ cảm cúm hoặc cảm lạnh thông thường.

• Vi khuẩn: Khi tình trạng viêm kéo dài hoặc bội nhiễm sau virus, vi khuẩn có thể xâm nhập và gây viêm xoang nặng hơn.

• Dị ứng: Dị ứng với phấn hoa, bụi, lông thú… có thể gây viêm mũi dị ứng kéo dài, dẫn đến viêm xoang.

• Cấu trúc mũi bất thường: Lệch vách ngăn mũi, polyp mũi hoặc u trong xoang có thể làm cản trở dẫn lưu dịch.

• Yếu tố môi trường: Khói bụi, ô nhiễm không khí, điều kiện sống kém vệ sinh cũng góp phần gây bệnh.

Viêm xoang có lây không?

Câu trả lời: Viêm xoang KHÔNG phải là bệnh truyền nhiễm trực tiếp, nhưng có thể GIÁN TIẾP lây lan qua nguyên nhân nền.

Cụ thể:

Viêm xoang không lây trực tiếp từ người sang người

Viêm xoang bản chất là tình trạng viêm của xoang do nhiều nguyên nhân khác nhau. Đây không phải là bệnh lý truyền nhiễm như cúm, thủy đậu hay COVID-19. Vì vậy, viêm xoang không thể lây trực tiếp qua tiếp xúc, dùng chung vật dụng hay qua đường hô hấp với người đang bị bệnh.

Tức là, nếu bạn sống chung hoặc làm việc gần người bị viêm xoang, bạn sẽ không mắc viêm xoang từ họ chỉ thông qua giao tiếp hay sinh hoạt chung.

Tuy nhiên, viêm xoang có thể gián tiếp lây qua virus gây cảm cúm

Nhiều trường hợp viêm xoang cấp bắt nguồn từ một đợt cảm lạnh do virus. Các virus gây cảm cúm (như Rhinovirus, Coronavirus, Influenza virus…) có khả năng lây truyền qua đường hô hấp.

Khi bạn tiếp xúc gần với người bị cảm cúm – vốn là nguyên nhân khởi phát viêm xoang – bạn có thể nhiễm virus và nếu không điều trị tốt, cũng có thể dẫn đến viêm xoang.

Nói cách khác, virus cảm cúm có thể lây, từ đó gây ra viêm xoang ở người mới nhiễm, nhưng viêm xoang không lây trực tiếp giữa người với người.

Phân biệt viêm xoang do virus và viêm xoang mạn tính

• Viêm xoang cấp tính do virus thường kéo dài vài ngày đến dưới 4 tuần. Đây là giai đoạn có khả năng lây lan virus cảm cúm.

• Viêm xoang mạn tính kéo dài trên 12 tuần, thường do các yếu tố như dị ứng, cấu trúc mũi bất thường, hoặc môi trường ô nhiễm. Loại viêm xoang này hầu như không có yếu tố lây lan.

Khi nào cần phòng ngừa lây lan?

Mặc dù viêm xoang không lây, nhưng việc phòng tránh lây nhiễm các bệnh đường hô hấp có thể giúp ngăn ngừa khởi phát viêm xoang, đặc biệt ở trẻ nhỏ, người có cơ địa dị ứng hoặc hệ miễn dịch yếu.

Một số biện pháp phòng ngừa:

• Đeo khẩu trang nơi đông người, đặc biệt trong mùa lạnh, mùa dịch cảm cúm.

• Rửa tay thường xuyên, tránh đưa tay lên mũi miệng.

• Vệ sinh mũi họng bằng nước muối sinh lý, nhất là sau khi đi ngoài đường về.

• Tránh tiếp xúc gần với người đang bị cảm cúm, cảm lạnh.

• Tăng cường hệ miễn dịch bằng cách ăn uống đủ chất, ngủ đủ giấc, tập thể dục đều đặn.

• Giữ môi trường sống sạch sẽ, thông thoáng.

Câu hỏi thường gặp

Viêm xoang có nên cách ly không?

Không cần thiết. Vì viêm xoang không phải bệnh truyền nhiễm trực tiếp, người bệnh có thể sinh hoạt bình thường, trừ khi có triệu chứng cảm cúm kèm theo (sốt, hắt hơi, ho…) thì nên nghỉ ngơi và tránh lây virus cho người khác.

Người bị viêm xoang có cần dùng vật dụng riêng không?

Không bắt buộc. Tuy nhiên, nếu người bệnh đang trong đợt cảm cúm cấp, nên hạn chế dùng chung khăn mặt, ly uống nước để tránh lây virus cho người khác.

Tóm lại, nếu bạn đang lo lắng viêm xoang có lây không, hãy yên tâm rằng đây không phải là bệnh truyền nhiễm, không lây trực tiếp từ người sang người. Tuy nhiên, các tác nhân gây ra viêm xoang như virus cảm cúm có thể lây lan, vì vậy việc giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường sống vẫn rất cần thiết để phòng bệnh.

Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề “viêm xoang có lây hay không” và cách phòng ngừa hiệu quả. Nếu bạn có dấu hiệu viêm xoang kéo dài như nghẹt mũi, chảy dịch mũi vàng, đau nhức vùng trán – má, nên thăm khám chuyên khoa tai mũi họng để được tư vấn và điều trị kịp thời.