Bị gàu có nên gội đầu nhiều? Sự thật từ góc nhìn khoa học

Gàu là một trong những tình trạng da đầu phổ biến nhất, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới ở mọi lứa tuổi. Với đặc trưng là các mảng vảy trắng bong tróc và cảm giác ngứa ngáy, gàu không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng đến chất lượng sống. Trong hành trình tìm kiếm giải pháp khắc phục, nhiều người đặt ra câu hỏi: “Bị gàu có nên gội đầu nhiều không?”.

Bài viết này CleanDay sẽ phân tích sâu về nguyên nhân gây gàu, cơ chế hình thành, ảnh hưởng của tần suất gội đầu, cũng như đưa ra khuyến nghị khoa học về cách chăm sóc tóc và da đầu hiệu quả trong quá trình điều trị gàu.

Gàu là gì? Tại sao lại xuất hiện?

Gàu là tình trạng bong vảy da đầu do quá trình tái tạo tế bào da diễn ra bất thường. Bình thường, các tế bào da đầu mất khoảng 28 ngày để tái tạo và bong ra. Tuy nhiên, khi quá trình này bị rút ngắn chỉ còn vài ngày (thường do kích ứng, viêm nhẹ hoặc rối loạn hệ vi sinh), tế bào chết bong ra quá nhanh và tích tụ thành các vảy gàu dễ nhìn thấy.

Các nguyên nhân phổ biến gây ra gàu bao gồm:

• Vi nấm Malassezia: Một loại nấm tự nhiên sống trên da đầu, nhưng khi phát triển quá mức có thể gây kích ứng và viêm nhẹ, dẫn đến bong vảy.

• Da đầu khô hoặc da dầu quá mức.

• Viêm da tiết bã – một dạng viêm mãn tính liên quan đến tuyến bã nhờn.

• Chế độ ăn uống thiếu vi chất, căng thẳng tâm lý, thay đổi nội tiết.

• Sử dụng sản phẩm chăm sóc tóc không phù hợp, hoặc lạm dụng hóa chất.

Bị gàu có nên gội đầu nhiều không?

Tâm lý “càng gội càng sạch”

Nhiều người cho rằng gội đầu thường xuyên sẽ giúp loại bỏ vảy gàu nhanh hơn, giúp da đầu thông thoáng và sạch sẽ. Tuy nhiên, điều này không hoàn toàn đúng trong mọi trường hợp.

Gội đầu quá thường xuyên có thể làm trầm trọng thêm gàu

• Làm mất lớp dầu tự nhiên: Gội đầu liên tục với chất tẩy mạnh sẽ loại bỏ lớp lipid bảo vệ tự nhiên của da đầu, khiến da khô hơn, kích thích tiết bã nhờn nhiều hơn để bù đắp, tạo điều kiện cho vi nấm Malassezia phát triển mạnh.

• Gây kích ứng da đầu: Tăng tần suất gội đầu – đặc biệt khi sử dụng dầu gội chứa sulfate mạnh – có thể gây viêm nhẹ, khiến tình trạng bong vảy và ngứa ngáy nghiêm trọng hơn.

• Rối loạn hệ vi sinh da đầu: Da đầu có hệ vi sinh vật tự nhiên, bao gồm vi khuẩn và nấm men có lợi. Gội đầu quá nhiều có thể phá vỡ sự cân bằng này, làm suy yếu khả năng tự bảo vệ của da đầu.

Vì vậy, câu hỏi “bị gàu có nên gội đầu nhiều?” không có đáp án đơn giản là “có” hay “không”, mà phụ thuộc vào tình trạng da đầu và nguyên nhân cụ thể gây gàu.

Bao nhiêu lần gội đầu là hợp lý khi bị gàu?

Các chuyên gia da liễu khuyến nghị như sau:

• Đối với da đầu dầu, có gàu mảng lớn: Nên gội 3–4 lần/tuần với dầu gội trị gàu chuyên dụng chứa các hoạt chất như ketoconazole, selenium sulfide, zinc pyrithione hoặc piroctone olamine.

• Đối với da đầu khô, gàu mịn hoặc bong nhẹ: Gội 2–3 lần/tuần, ưu tiên dầu gội dịu nhẹ, dưỡng ẩm, không chứa sulfate.

• Gàu do viêm da tiết bã: Cần phối hợp giữa dầu gội y khoa và thuốc điều trị viêm theo chỉ định bác sĩ, với tần suất gội đầu thường là 3 lần/tuần.

Gội đầu đúng cách giúp cải thiện gàu như thế nào?

Dù không nên gội quá nhiều, việc gội đầu đúng cách lại rất quan trọng trong việc kiểm soát gàu:

Lựa chọn dầu gội phù hợp

• Dầu gội chứa hoạt chất trị gàu:

  • Ketoconazole: Kháng nấm mạnh, đặc biệt hiệu quả với gàu do Malassezia.

  • Selenium sulfide: Giảm tiết bã và ức chế nấm.

  • Zinc pyrithione: Kháng khuẩn, chống viêm và chống nấm.

  • Piroctone olamine: Hiệu quả với gàu nhẹ và ít gây kích ứng.

• Dầu gội không sulfate, pH dịu nhẹ: Giúp giữ ẩm và duy trì lớp bảo vệ da đầu.

Kỹ thuật gội đầu

• Làm ướt tóc hoàn toàn trước khi thoa dầu gội.

• Massage nhẹ nhàng da đầu bằng đầu ngón tay trong 2–3 phút để hoạt chất phát huy tác dụng.

• Xả sạch hoàn toàn với nước ấm (tránh nước nóng).

• Lau khô nhẹ nhàng bằng khăn mềm.

Hạn chế các yếu tố kích ứng

• Không gãi mạnh da đầu khi gội.

• Không lạm dụng dầu xả, gel tạo kiểu, hóa chất làm tóc.

• Tránh để tóc ẩm ướt lâu, đội mũ kín thường xuyên.

Khi nào nên đi khám bác sĩ?

Nếu bạn bị gàu kéo dài dù đã thay đổi dầu gội và chăm sóc đúng cách, hoặc đi kèm các dấu hiệu:

• Rụng tóc nhiều bất thường.

• Ngứa rát da đầu dai dẳng.

• Vảy gàu dày, có màu vàng nhờn, kèm đỏ da.

Thì nên đến bác sĩ da liễu để kiểm tra nguyên nhân. Có thể bạn đang mắc viêm da tiết bã nặng, vảy nến da đầu hoặc nhiễm nấm cần dùng thuốc kê đơn.

Bị gàu có nên gội đầu nhiều? Câu trà lời là Không nên gội đầu quá nhiều khi bị gàu, vì điều này có thể phá vỡ hàng rào bảo vệ da đầu, kích ứng tuyến bã và làm mất cân bằng hệ vi sinh. Hãy gội đầu với tần suất hợp lý, dùng sản phẩm phù hợp, và thực hiện đúng kỹ thuật để kiểm soát gàu hiệu quả. Thay vì chỉ tập trung vào “gội bao nhiêu lần”, người bị gàu cần hiểu rõ cơ chế gây bệnh, lựa chọn sản phẩm khoa học và chăm sóc toàn diện từ bên trong. Nếu gàu kéo dài, hãy tham khảo bác sĩ để được điều trị đúng hướng.

Tài liệu tham khảo

1. Dessinioti, C., Katsambas, A. (2013). Seborrheic dermatitis: etiology, risk factors, and treatments: facts and controversies. Clin Dermatol.

2. Pierard-Franchimont C. et al. (2006). Dandruff: a condition still clouded by myth?. J Cosmet Dermatol.

3. Mayo Clinic. (2024). Dandruff

4. American Academy of Dermatology Association. (2023). How to treat dandruff

5. Roberts, D. T. et al. (2006). Seborrheic dermatitis and dandruff: a comprehensive review. J Clin Invest.